Hoe kan het toch dat één gemotiveerde, gefrustreerde en getalenteerde jongere als Jason Bhugwandass de reden is dat wij als samenleving een rapport als dit over de gesloten jeugdzorg onder ogen krijgen?
Onze meest kwetsbare jongeren zitten meer uren per dag opgesloten dan criminelen in onze strengst bewaakte gevangenissen. Personeel is niet goed genoeg opgeleid en toegerust om jongeren met ernstige psychische problemen als eetstoornissen, automutilatie en suïcidaliteit te begeleiden. En de sfeer op deze gesloten afdelingen is hard, koud en repressief. Terwijl wat deze jongeren het hardst nodig hebben (volgens henzelf!) liefde, veiligheid en warmte is.
Alleen door zijn bizarre vastberadenheid, en aanhoudende support van organisaties als ExpEx en kamerleden als Lisa Westerveld weten we hoe stelselmatig er niks gedaan is met signalen die hij en andere jongeren al eerder en veelvuldig deelden. Het ministerie van VWS weet ervan. De inspectie jeugdzorg weet ervan (en wil nog steeds het rapport van Jason niet aannemen). De jeugdzorg-organisaties achter deze afdelingen weten ervan.
En er verandert al jaren niks. Helemaal niks.
Het is heel makkelijk om frustratie de overhand te laten nemen en alleen maar beschuldigend te wijzen naar “de systeemwereld”. Maar daar schieten de jongeren natuurlijk niks mee op.
Maar wat dan wel?
Wij zien minstens één grote fout die vanaf nu heel makkelijk voorkomen kan worden: zorg dat jongeren met ervaring structureel en betekenisvol betrokken worden bij het hele beleidsproces rondom jeugdzorg.
Jason laat zien hoe hij als ervaringsdeskundige veel makkelijker toegang krijgt tot en een veilige setting creëert voor jongeren die weten hoe het is om gesloten jeugdzorg te krijgen. Dat is ook onze ervaring met Jongerenpanel De Derde Kamer, waar we met voormalig dak- en thuisloze jongeren werken.
Wij weten dat je niet alleen aan tafel moet zitten als het al mis gaat, dan ben je te laat. Maar dat je structureel moet samenwerken en genoeg tijd, ruimte en budget moet maken om jongeren continu (gevraagd en ongevraagd) advies te laten geven, op de gebieden waar zij ervaring hebben.
Wij weten ook hoe belangrijk (en lastig) het is om samenwerking met jongeren zo in te richten dat het geen schijnparticipatie is, maar dat de ervaringen en oplossingsrichtingen van jongeren gelijkwaardig worden gewaardeerd, naast de stem van andere stakeholders.
Dus beste Maarten van Ooijen, Yony Smulders, Jasper ten Dam, Claudia Heikoop, Cathalijne Dortmans, beleidsadviseurs Jeugd en al die anderen: willen jullie alsjeblieft met elkaar afspreken hoe jongeren zelf structureel betrokken willen worden?
Maarten, jij weet al hoeveel waarde dat heeft door onze samenwerking met Jongerenpanel de Derde Kamer. Dat is nog niet perfect, maar we zijn echt op de goede weg. Zullen we dit ook organiseren voor jongeren in de (gesloten) jeugdzorg?
Wij helpen graag! Je weet ons te vinden.
P.S. mocht je bestuurder of beleidsadviseur zijn op een ander domein en na het rapport van Jason denken: ai, ik heb zelf de samenwerking met jongeren ook niet goed georganiseerd? We hopen écht dat je nu urgentie én meerwaarde voelt. Heb je hulp nodig met het goed inrichten van structurele en betekenisvolle participatie? We helpen graag! Ons telefoonnummer vind je hieronder.