Opdrachtgever: ROC Noorderpoort
Periode: 2022-2025
Type: Betekenisvol burgerschapsonderwijs ontwerpen met studenten
ROC NOORDERPOORT
Hoe maak je het burgerschapsonderwijs voor zo’n 14.000 studenten zo dat het door studenten zelf als meer betekenisvol en leuk kan worden ervaren?
BETEKENISVOL BURGERSCHAPSONDERWIJS ONTWERPEN MET STUDENTEN





AANLEIDING
BURGERSCHAP, VAN SLUITPOST NAAR ECHT BETEKENISVOL VOOR SCHOOL EN STUDENT!
Vanaf het studiejaar 2026-2027 is burgerschap voor studenten een verplicht onderdeel om hun mbo-diploma te kunnen halen. Maar: uit onderzoek van JOB blijkt dat veel mbo-studenten het nut van burgerschapsonderwijs voor hun toekomst niet (helemaal) inzien.
JOB doet in haar onderzoek de aanbeveling om burgerschap voor studenten concreet te maken door aansluiting te zoeken bij de leefwereld van studenten. Maar hoe doe je dat nu eigenlijk? Wij werden door ROC Noorderpoort gevraagd mee te helpen.
De samenwerking tussen ROC Noorderpoort en Jimmy’s kent al een flinke geschiedenis. Al jaren geven we workshops op de scholen rond allerlei onderwerpen die jongeren aangaan, gegeven door jonge mensen zelf. Tijdens corona hielpen we het Noorderpoort om goed verbonden te blijven met de studenten. En we deden onderzoek naar hun welzijn, zodat de organisatie precies wist hoe ze binnen de beperkingen en mogelijkheden de studenten toch zo goed mogelijk konden blijven ondersteunen in deze moeilijke tijd.
OPDRACHT
Nu er meer eisen en kaders aan het vak worden meergegeven, wordt de urgentie meer gevoeld. ROC Noorderpoort moest én wilde er wat mee.
Hoe maak je het burgerschapsonderwijs voor de 14.000 studenten zo dat het door studenten zelf als meer betekenisvol en leuk kan worden ervaren?
Wij ontwerpen het gehele proces, we begeleiden hands on op alle vlakken. Van het ontwikkelen van een visie tot het bouwen van communities van burgerschapsdocenten, zodat ook steeds meer samen uitgewisseld en geleerd kan worden. Van het versterken van het draagvlak in de onderwijsteams tot het zichtbaar maken van alle mooie burgerschapsactiviteiten (vooral die waar al met studenten wordt samengewerkt).
'Burgerschap werd nog te vaak als een onbelangrijk vak gezien; het hing er te veel bij.'
LEUKER EN BETEKENISVOLLER ONDERWIJS!
Nadat we de hele organisatie onder de loep hadden gelegd, bleek al snel dat er al heel veel ook wel gebeurde dat onder de noemer van burgerschap geplaatst kon worden. Dat hebben we op een logische manier bij elkaar gebracht onder de naam ‘wereldburgerschap’.
Om ervoor te kunnen zorgen dat (wereld)burgerschapsonderwijs beter aansluit op de student moet je eerst de basis op orde hebben. Dat is het geval wanneer de directie het belang inziet van het werk van enthousiaste docenten en de waarde van goed burgerschapsonderwijs breed erkend wordt. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de Leergang Burgerschap voor docenten, waar het betrekken van studenten bij burgerschapsonderwijs nu ook in zit.
In de vorm van experimenten deden we ervaring op met het betrekken van studenten. Zo organiseerden we expedities waar docenten en studenten samen - op een toffe plek, in een relaxte sfeer en op gelijkwaardig niveau - het thema wereldburgerschap verkenden.
Op die expedities werd niet alleen gepraat, maar vooral ook geoefend. Bijvoorbeeld met andere vormen van leren. Door bijvoorbeeld lekker buiten te zijn en fikkie te stoken. Hoe je dat doet, leert je ook iets over jezelf. Ga je gelijk aan de bak of ga je er eerst over nadenken? Studenten vonden het heel fijn om écht betrokken te worden bij dit proces. En dat er naar hun verhaal geluisterd werd.
En dat is top. Want om het onderwijs leuker en betekenisvoller te maken voor studenten, moet je ze ook écht betrekken!
RESULTAAT
UPDATES
13.1.2025
Nu de randvoorwaarden op orde zijn, kunnen we nog veel beter aan de slag met het ontwerpen van wereldburgerschapsonderwijs door docenten en studenten samen. Van expedities en projecten tot in het komend voorjaar alweer de vierde editie van het 'Ik weet alles festival'.