Als we met professionals werken aan betekenisvolle jongerenparticipatie gaat het vooraf vaak over de motivatie van jongeren. Komen ze wel opdagen? Wat willen ze doen? What’s in it for them? Tijdens het proces gaat het vervolgens juist over de bewondering of verwondering over hoeveel energie jongeren meebrengen. En over waar ze de tijd vandaan halen om elke keer weer in beweging te komen.
Betekenisvolle participatie gaat over motivatie. Over context. En over vrijheid en verantwoordelijkheid. Bij jongeren. Maar wat blijkt? Ook bij professionals!
Want ook bij de organisatie waarmee we werken, zien we heel verschillende motivaties om te investeren in betekenisvolle jongerenparticipatie. En elk startpunt vraagt om een net andere insteek om te komen tot betekenisvolle jongerenparticipatie.
In deze blog: 3 redenen waarom organisaties met betekenisvolle jongerenparticipatie aan de slag gaan.
Participatie omdat het moet
Vanuit Jimmy’s focussen we altijd op mogelijkheden: we kijken naar wat er wel kan. Er is altijd wel een stap(je) te zetten. Organisaties die geen enkele motivatie voelen om aan de slag te gaan met participatie zijn dan ook een speciaal soort uitdaging voor ons. Dit zijn de organisaties en beleidsmakers die niet voelen dat ze een probleem hebben. Die vinden dat ze hun werk goed doen. Zij zijn immers de experts; zij fixen het. Het betrekken van de mensen voor wie ze werken, zit niet eens in hun referentiekader.
En toch moeten ze soms wel.
Steeds vaker zien we namelijk dat een vorm van participatie vastgelegd wordt in wet- en regelgeving en dus verplicht is (denk aan de Hervormingsagenda Jeugd, de nieuwe Omgevingswet en het Nationaal Actieplan Dakloosheid). Of dat het een voorwaarde is vanuit aanbestedingen of subsidieregels. Superirritant. Vanuit hun perspectief. Alsof ze nog niet genoeg werk hebben…
We zien dat een deel van de organisaties dan alsnog uit zichzelf de de handschoen oppakt. Voor hen is dit net het duwtje in de rug dat ze nodig hadden. Anderen zien we net zo lang wachten tot ze wel moeten, van een leidinggevende, van de publieke opinie of onder druk van belangenbehartigers of het Rijk.
Soms zijn van wij van Jimmy's zelf die luis in de pels.
Want wij blijven maar vragen, goede voorbeelden geven, influisteren, verleiden en actie voeren. Vaak zoeken we binnen die organisaties dan naar de individuen en partners in het veld die wél al uit zichzelf willen.
Vaak beginnen we dan van buiten naar binnen; we starten dus met de jongeren. We werken met hen aan toffe resultaten en vinden wegen om die resultaten onder de neus te krijgen bij de beleidsmakers en bestuurders die er (eigenlijk) iets mee zouden moeten. Vanuit die resultaten gaan we dan het gesprek aan over hun verantwoordelijkheid. Over hun behoeftes. En over vraagstukken waar zij mee worstelen. En soms lukt het dan om de verschuiving te maken van ‘geen enkele motivatie’ naar ‘de eerste vonkjes van motivatie’…

Participatie vanuit intrinsieke motivatie
Gelukkig wordt het door steeds meer beleidsmakers en -uitvoerders steeds gewoner gevonden om met jongeren te werken in plaats van voor hen. Zij weten dat de resultaten van hun werk beter worden als ze niet alleen maar in de ivoren toren blijven, maar juist op allerlei manieren in verbinding zijn met de buitenwereld. Want dáár zijn de effecten van beleid zichtbaar.
De belangrijkste uitdaging voor de intrinsiek gemotiveerde beleidsmakers en -uitvoerders zit ‘m in de het creëren van ruimte, budget en goede randvoorwaarden voor betekenisvolle (en structurele!) jongerenparticipatie. Zowel voor zichzelf als voor de jongeren en jongerenorganisaties waar ze zo graag mee willen samenwerken. Denk aan: agenda’s die vollopen met overleggen, andere verantwoordelijkheden, politieke brandjes die geblust moeten worden en afhankelijkheid van collega’s om bepaalde stappen te kunnen zetten. Allemaal factoren waardoor zorgen voor betekenisvolle (en structurele!) jongerenparticipatie toch nog best een uitdaging is. Zelfs als je wel wil.
Wat jou en collega’s ontzettend helpt, is als de participatieve keuzes die je maakt ook passen bij de visie op participatie van een organisatie. Bij de gemeente Groningen zijn we al een aantal jaar betrokken om haar visie op participatie in te bedden in het werk voor alle beleidsterreinen die raken aan het leven van jongeren. Dat vraagt energie, creativiteit, doorzettingsvermogen, culturele en politieke sensitiviteit. Zeker niet eenvoudig dus. Maar bij elke stap die we zetten en elke proeftuin die start, maakt ons hart weer een sprongetje.
Tegelijkertijd heb je niet alleen te maken met de interne organisatie. Want ook de jongeren en jongerenorganisaties die in je gemeente actief zijn, zijn niet per definitie in staat om zo bij te dragen aan beleid als jij graag zou willen. Want: jongeren zijn druk. Je kan hen niet zomaar taaie beleidsstukken voorschotelen. En ze zijn niet 1,2,3 in staat om hun ervaringen en ideeën te vertalen naar voorstellen die ‘klikken’ in het beleidsproces. Ook zij hebben ondersteuning en begeleiding nodig om echt bij te kunnen (en willen) dragen. Hen daarbij helpen - jongeren kansen bieden, ruimte creëren waarin jongeren én professionals samen leren - is echt het leukste werk van de wereld.
Participatie vanuit extrinsieke motivatie: crisis!
De crises en affaires van deze tijd zijn belangrijke eyeopeners voor beleidsmakers en overheden. Hun beperkte perspectief heeft ernstige gevolgen gehad voor de mensen voor wie ze bestaan. Denk aan het fantastische maar mega-pijnlijke rapport dat Jason schreef over de gesloten jeugdzorg. Aan de toeslagenaffaire. En aan het megadikke parlementaire rapport over de gevolgen van de gaswinning in Groningen. De mensen die geraakt werden, waren niet gehoord, werden niet gezien en werden daardoor keihard geraakt.
Al deze voorbeelden hebben ervoor gezorgd dat beleidsmakers, politici en de uitvoerders van beleid zichzelf serieus in de spiegel aan hebben moeten kijken. Hoe zouden zij zulke ernstige missers in de toekomst kunnen voorkomen? En dat is waar wij van Jimmy’s om de hoek komen.
Het maakt ons niet uit wat de motivatie van beleidsmakers is
Alles is goed. Als we samen maar kunnen komen tot het vormgeven van betekenisvolle jongerenparticipatie. Want dat is waar wij voor gaan.
We houden van professionals met een lerende houding. We houden van urgentie. We houden van het creëren van een veilige omgeving om samen tot nieuwe oplossingen te komen. We creëren ‘een nieuw ondertussen’. Denk aan ontmoetingen, werkvormen en kleine contactmomenten waar zowel jongeren als professionals net een heel klein beetje buiten hun comfortzone treden om met elkaar ervaringen uit te wisselen en te onderzoeken wat er gebeurt als je de perspectieven van beleidsmakers, beleidsuitvoerder én jongeren met elkaar combineert. Vaak speels en actief. Soms kneiterhard werkend om tot de kern te komen. Altijd met oog voor kwetsbaarheid en veiligheid. Niet alleen holding the space. Maar lifting the space. Want dat is de kunst die onze participatie-experts in elk traject weer verder ontwikkelen. Help je mee?
Heb je hulp nodig?
Wij helpen je graag. Wij zijn Jimmy's: experts in het vormgeven van betekenisvolle jongerenparticipatie. Wij helpen overheden en organisaties gelijkwaardig en betekenisvol samen te werken met jongeren. Alleen dan kom je tot beleid dat in de praktijk werkt.
Meer weten? Bel of mail dan met Fanny Koerts ☎️ 06 - 28 26 80 79 ✉️fanny@jimmys.net